Presumption of the illegal origin of assets. Juridical construction of Article 45 § 2 of the Polish Criminal Code

Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych Rok XXIII: 2019, numer 1
Journal of Criminal Law and Penal Studies Volume XXIII: 2019, No. 1

 

---

Full text in PDF (open access)

 

 

Keywords

forfeiture, presumption, the burden of proof, the reversal of the burden of proof, organized crime

Summary

The purpose of this article is to comprehensively analyse the institution of extended forfeiture stated in Article 45 § 2 of the Polish Criminal Code. In addition to a detailed analysis of the aforementioned institution, the authors broadly discuss its international perspective. Evaluation of Polish solutions is not limited to the criminal law system and the constitutional standard but also takes into account regulations in force in other European countries. The article ends with conclusions and de lege ferenda propositions made by the authors.

Bibliography

Brylak J., Znaczenie przepadku korzyści majątkowej w walce z przestępczością zorganizowaną, „Prokuratura i Prawo” 2010.
Bunikowski D., Przepadek korzyści majątkowych pochodzących z popełnienia przestępstwa jako środek karny, „Prokuratura i Prawo” 2008, z. 5.
Ćwiąkalski Z., w: Kodeks karny. Część szczególna. Tom 2. Komentarz do art. 212–277d, red. W. Wróbel., A. Zoll, Warszawa 2017.
Dybowski T., Własność w przepisach konstytucyjnych wedle stanu obowiązywania w 1996 roku, w: Konstytucja i gwarancje jej przestrzegania. Księga pamiątkowa ku czci prof. Janiny Zakrzewskiej, red. J. Trzciński, A. Jankiewicz, Warszawa 1996.
Górniok O., O pojęciu „korzyści majątkowej” w kodeksie karnym (problemy wybrane), „Państwo i Prawo” 1978, nr 4.
Grzybowski M., Konstytucyjne ujęcie odpowiedzialności karnej (uwagi na marginesie wykładni art. 42 ust. 1 Konstytucji), w: Państwo prawa i prawo karne. Księga Jubileuszowa profesora Andrzeja Zolla. Tom 1, red. P. Kardas, T. Sroka, W. Wróbel, Warszawa 2012.
Gutowski M., Kardas P., Sądowa kontrola konstytucyjności prawa. Kilka uwag o kompetencjach sądów powszechnych do bezpośredniego stosowania konstytucji, „Palestra” 2016, nr 4.
Gutowski M., Kardas P., Wykładnia i stosowanie prawa w procesie opartym na Konstytucji, Warszawa 2017.
Kaczmarek T., Racjonalny ustawodawca wobec opinii społecznej a populizm penalny, w: Populizm penalny i jego przejawy w Polsce. Materiały z Ogólnopolskiego Zjazdu Katedr Prawa Karnego, Szklarska Poręba 24–27 września 2008 r., red. Z. Sienkiewicz, R. Kokot, Wrocław 2009.
Kardas P., Determinanty ciężaru dowodu i ciężaru (obowiązku) dowodzenia w procesie karnym, w: Ciężar dowodu i obowiązek dowodzenia w procesie karnym, red. W. Jasiński, J. Skorupka, Warszawa 2017.
Kruszyński P., Pawelec S., Zasada domniemania niewinności, w: System Prawa Karnego Procesowego. Tom 3. Zasady procesu karnego. Część 2, red. P. Wiliński, Warszawa 2014.
Łętowska E., Multicentryczność współczesnego systemu prawa i jej konsekwencje, „Państwo i Prawo” 2005, z. 4. 
Marek A., Problemy penalizacji przestępczości zorganizowanej, w: Problemy nauk penalnych. Prace ofiarowane Pani Profesor Oktawii Górniok, red. L. Tyszkiewicz, Katowice 1996.
Melezini M., w: System Prawa Karnego. Tom 6. Kary i inne środki prawnokarnej reakcji, red. M. Melezini, Warszawa 2016.
Michałowska A., Przepadek i konfiskata w niemieckim kodeksie karnym, w: Przepadek przedmiotów i korzyści pochodzących z przestępstwa, red. E. M. Guzik-Makaruk, Warszawa 2012.
Ochnio A.H., Konfiskata korzyści z przestępstwa – nowe rozwiązania w prawie Unii Europejskiej (część I), „Prokuratura i Prawo” 2016, z. 4.
Ochnio A.H., Konfiskata rozszerzona w prawie wybranych państw europejskich, „Prokuratura i Prawo” 2016, z. 12.
Piva D., Anti-Mafia Forfeiture in the Italian System, w: Dirty Assets: Emerging Issues in the Regulation of Criminal and Terrorist Assets, ed. C. King, C. Walker, Farnham 2014.
Płońska A., Charakter prawny instytucji przepadku po zmianach nowelizacyjnych wprowadzonych do Kodeksu karnego ustawą z dnia 20 lutego 2015 r., „Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego” 2015, t. 37.
Pływaczewski E.W., Wokół postulatu tzw. konfiskaty rozszerzonej (rozszerzonego przepadku mienia), w: Aktualne problemy prawa karnego. Księga pamiątkowa z okazji Jubileuszu 70. urodzin Profesora Andrzeja J. Szwarca, red. Ł. Pohl, Poznań 2009. 
Polit-Langierowicz K., Przepadek korzyści majątkowych pochodzących z przestępstwa – odwrócony ciężar dowodu, „Prokuratura i Prawo” 2005, z. 7–8.
Prengel M., Odwrócenie ciężaru dowodu w przedmiocie przepadku mienia, „Jurysta” 2003, z. 2.
Raglewski J., Materialnoprawna regulacja przepadku w polskim prawie karnym, Kraków 2005.
Raglewski J., w: Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz do art. 1–52, red. W. Wróbel, A. Zoll, Warszawa 2016.
Raglewski J., Znaczenie zasady proporcjonalności w wyznaczaniu modelu normatywnego prawnokarnej regulacji przepadku, w: Zasada proporcjonalności w prawie karnym, red. T. Dukiet-Nagórska, Warszawa 2010.
Siwek M., Opinia do rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, druk sejmowy nr 869, Sejm IV kadencji, < http://orka.sejm.gov.pl/rexdomk4.nsf/Opwsdr?OpenForm&869 >.
Sroka T., w: Konstytucja RP. Tom 1. Komentarz do art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
Stefański R.A., w: Kodeks karny. Komentarz, red. R.A. Stefański, Warszawa 2015.
Szczucki K., w: Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz do art. 1–116, red. M. Królikowski, R. Zawłocki, Warszawa 2017.
Szeleszczuk D., w: Kodeks karny. Komentarz, red. A. Grześkowiak, K. Wiak, Warszawa 2017.
Szydło M., w: Konstytucja RP. Tom 1. Komentarz do art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
Uzasadnienie projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2013, z. 4.
Waltoś S., Zasada prawdy materialnej, w: System Prawa Karnego Procesowego. Tom 2. Zasady procesu karnego. Część 1, red. P. Hofmański, Warszawa 2014.
Wiliński P., Karlik P., w: Konstytucja RP. Tom 1. Komentarz do art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
Wróbel W., O domniemaniach w zakresie przesłanek odpowiedzialności karnej, „Prace Instytutu Prawa Własności Intelektualnej UJ” 2006, z. 96.
Wróbel W., O dwóch aspektach konstytucyjnej zasady domniemania niewinności, w: Nauki penalne wobec problemów współczesnej przestępczości. Księga jubileuszowa z okazji 70. rocznicy urodzin Profesora Andrzeja Gaberle, red. K. Krajewski, Warszawa 2007.
Wróbel W., Zoll A., Polskie prawo karne. Część ogólna, Kraków 2013.
Wróblewski J., Sądowe stosowanie prawa, Warszawa 1988.